سرند دوار چیست؟ [+مشخصات فنی و انواع سرند دوار]
اگر درگیر طراحی یا بهینهسازی خطوط خردایش و دانهبندی هستید، حتماً تا حالا نام سرند دوار به گوشتان خورده. این دستگاه بهدلیل ساختار چرخشی و عملکرد پیوستهای که دارد بهخوبی میتواند مواد معدنی یا صنعتی را در اندازههای مختلف جداسازی کند و باعث نظمدهی به فرآیند تولید شود. در مجموعه ره گستر ما بارها از زبان مشتریان شنیدهایم که هنگام انتخاب تجهیزات، همیشه این سؤال برایشان پیش میآید که سرند دوار دقیقاً چه مشخصاتی دارد و آیا برای خط تولید آنها مناسب است یا نه؟
ما در ره گستر با شناخت دقیق از نیاز واحدهای صنعتی، تصمیم گرفتیم تجربه و تخصص خود را در زمینه تولید و تأمین این دستگاه بهصورت شفاف در اختیار مخاطبان قرار دهیم. اگر میخواهید با ویژگیهای فنی، موارد کاربرد، مزایا و انواع سرند دوار آشنا شوید و در نهایت، راحتتر تصمیم بگیرید که این مدل برای خط تولید شما گزینه مناسبی است یا نه، ادامه این مطلب میتواند برایتان مفید باشد.
سرند دوار چیست؟
سرند دوار دستگاهی استوانهای شکل است که برای جداسازی و دانهبندی مواد در خطوط صنعتی و معدنی استفاده میشود. این دستگاه معمولاً از یک استوانه فلزی مشبک تشکیل شده که بهصورت مایل یا افقی روی پایههایی قرار گرفته و با حرکت چرخشی مداوم، مواد اولیه را بر اساس اندازه از هم تفکیک میکند. شکل استوانهای و چرخشی این مدل باعث شده تا برخی از کاربران آن را با عنوان سرند دورانی نیز بشناسند.
یکی از ویژگیهای قابل توجه این دستگاه، عملکرد پیوسته و بدون وقفه آن در خطوط تولید است؛ بهویژه در مواردی که با حجم بالای مواد روبهرو هستیم و نیاز به جداسازی دقیق و یکنواخت داریم. نوع طراحی و ساخت سرند دوار نقش زیادی در کیفیت نهایی جداسازی دارد؛ بهطوری که زاویه استوانه، نوع متریال توری و نحوه تنظیم چرخش میتواند مستقیماً روی راندمان تأثیر بگذارد.
در صنایع معدن، سیمان، پتروشیمی، بازیافت و حتی کشاورزی، این نوع سرند جایگاه خاصی پیدا کرده و بهدلیل دوام بالا، قابلیت سفارشیسازی و کارکرد آسان، مورد استقبال قرار گرفته است.
آشنایی با مشخصات فنی سرند دوار
برای انتخاب و بهرهبرداری مناسب از سرند دوار، آشنایی با ویژگیهای فنی آن ضروری است. مشخصاتی مانند قطر، طول، ظرفیت، وزن و سرعت چرخش بهطور مستقیم روی راندمان دستگاه تأثیر میگذارند. هر چه ظرفیت بالاتر باشد، ابعاد دستگاه و نیاز به استحکام ساختاری بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر، پارامترهایی مانند سرعت دوران، نحوه ورودی مواد و نوع خروجیها، همگی باید براساس نیاز خط تولید تنظیم شوند. این موارد نهتنها در عملکرد دستگاه مؤثر هستند، بلکه مستقیماً روی قیمت سرند دوار نیز اثر میگذارند.
در مجموعه ره گستر، اجرای پروژههای طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی سرند 2 در 6 با در نظر گرفتن این مشخصات فنی انجام میشود. جدول زیر مروری است بر چند نمونه متداول از سرندهای دوار که براساس ظرفیت، ابعاد و وزن دستهبندی شدهاند:
|
ظرفیت (تن بر ساعت) |
قطر سرند (میلیمتر) | طول سرند (میلیمتر) | وزن (کیلوگرم) |
| 5 تا 10 | 500 | 1300 |
800 |
|
10 تا 20 |
600 | 1500 | 1000 |
| 20 تا 30 | 700 | 1500 |
1100 |
|
30 تا 40 |
800 | 1500 | 1200 |
| 40 تا 100 | 1000 | 2000 |
2300 |
|
100 تا 160 |
1200 | 2500 | 3000 |
| 150 تا 200 | 1500 | 3000 |
4000 |
|
200 تا 300 |
1500 | 4500 | 4500 |
| 300 تا 450 | 1800 | 4800 |
6000 |
|
400 تا 600 |
2000 | 5500 |
8000 |
کاربردهای سرند دوار در صنایع مختلف
سرند دوار به دلیل ساختار چرخشی و توانایی جداسازی پیوسته مواد در صنایع مختلف جایگاه مهمی پیدا کرده است. هر صنعت با توجه به جنس مواد اولیه، دانهبندی موردنیاز و نوع فرآیند تولید از این دستگاه برای افزایش دقت و یکپارچگی خط تولید استفاده میکند.
در ادامه، برخی از کاربردهای اصلی این دستگاه را مرور میکنیم:
معادن سنگ و شن و ماسه
برای جداسازی مواد معدنی در اندازههای مشخص، سرند دوار انتخاب مناسبی است. کار در شرایط پرفشار، بار بالا و تنوع دانهها باعث شده استفاده از آن در معادن متداول باشد. برخلاف سرند ویبره ای که بیشتر برای مواد خشک و سبک کاربرد دارد، مدل دوار توان بیشتری برای مواد مرطوب و سنگین دارد.
کارخانههای سیمان و آهک
در این صنایع، مواد اولیه باید بهصورت دقیق دانهبندی شوند تا واکنش شیمیایی و حرارتی در کورهها بهدرستی انجام شود. سرند دوار بهواسطه عملکرد پیوسته، این نیاز را بهخوبی تأمین میکند.
صنایع بازیافت و تفکیک زباله
در خطوط بازیافت، سرند دوار وظیفه دارد مواد پلاستیکی، آلی یا فلزی را بر اساس اندازه از هم جدا کند. جنس قطعات سرند در این بخش باید مقاوم به خوردگی و اصطکاک بالا باشد تا دوام لازم را داشته باشد.
تولید کود و صنایع کشاورزی
برای غربالگری و یکدستسازی مواد آلی یا شیمیایی در تولید کود از سرند دوار استفاده میشود. این کار باعث یکنواختی محصول نهایی و کاهش گرفتگی در سیستمهای بستهبندی میشود.
صنایع غذایی و دارویی (در برخی کاربردهای خاص)
مدلهایی از سرند دوار با طراحی کاملاً بهداشتی برای الککردن مواد خشک در صنایع حساس استفاده میشوند؛ البته با الزامات سختگیرانهتر و پوششهای خاص.
یکی از مشتریان صنعتی ما در حوزه بازیافت عنوان میکرد که پیش از استفاده از سرند دوار، اختلالهایی مثل گرفتگی مسیر خروجی و توقفهای پیدرپی باعث کاهش محسوس بهرهوری خط شده بود. اما پس از نصب دستگاه جدید، فرآیند جداسازی مواد نهتنها روانتر شد، بلکه یکنواختی خروجیها باعث شد عملکرد سایر تجهیزات پاییندست هم به شکل محسوسی بهبود پیدا کند. بهگفته خودش: «تغییر محسوس بود؛ خط تولید از حالت ناپایدار خارج شد و به ریتم منظم برگشت.»
مزایای استفاده از سرند دوار
سرند دوار در بسیاری از خطوط فرآوری مواد بهعنوان یک گزینه قابل اتکا شناخته میشود؛ اما این انتخاب تنها به دلیل ساختار متفاوت آن نیست، بلکه مزایای عملی و اقتصادی مشخصی دارد که باعث شده در بسیاری از صنایع جای خود را باز کند. در ادامه به چند مزیت مهم این دستگاه اشاره میکنیم:
- کارکرد پیوسته بدون نوسان و شوکهای مکانیکی
برخلاف سرندهای ارتعاشی، دستگاههای دوار عملکرد یکنواختتری دارند و در نتیجه باعث کاهش استهلاک در سیستم و قطعات جانبی میشوند. - کاهش نیاز به تعمیرات دورهای سنگین
طراحی سادهتر و نبود فشارهای ارتعاشی شدید، باعث افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش دفعات توقف خط برای سرویس میشود؛ حتی در مدلهای بزرگ مثل سرند سه طبقه. - قابلیت استفاده برای مواد مرطوب یا چسبنده
در شرایطی که مواد دارای رطوبت یا چسبندگی بالا هستند، سرند دوار نسبت به مدلهای ویبره عملکرد بهتری دارد و دچار گرفتگی کمتری میشود. - پوشش طیف وسیعی از سایز دانهبندی
از مواد ریز تا قطعات درشت، امکان تنظیم توریها و بخشهای خروجی، باعث شده این سرند انعطاف بالایی برای تفکیک اندازهها داشته باشد. مثلاً در فرآیند تولید ماسه سرندی چیست، استفاده از این مدل دقت کار را بالا میبرد و نتیجه یکنواختتری ارائه میدهد. - مناسب برای خطوط با ظرفیت بالا
در پروژههایی که حجم ورودی مواد زیاد است و نیاز به تفکیک سریع داریم، این دستگاه میتواند بدون افت عملکرد، حجم بالا را مدیریت کند.
آشنایی با انواع سرند دوار
سرند دوار در ظاهر ممکن است ساختاری ساده داشته باشد، اما در عمل، مدلهای متنوعی از این دستگاه تولید میشود که هرکدام متناسب با نوع ماده، ظرفیت خط و هدف دانهبندی طراحی شدهاند. آشنایی با این انواع به شما کمک میکند تا انتخاب بهتری برای خط تولید یا فرآیند موردنظرتان داشته باشید.
سرند دوار ورمی کمپوست
در فرآیند تولید کود آلی، مواد آلی، کرمها و بقایای گیاهی باید بهصورت دقیق و یکنواخت غربال شوند. مدلهای طراحیشده برای ورمی کمپوست معمولاً از استوانههایی با سوراخهای ریزتر و زاویه ملایمتر استفاده میکنند تا هم جداسازی بهینه انجام شود و هم آسیب به مواد آلی وارد نشود. در این کاربرد، جنس توری سرندی و طراحی داخلی دستگاه اهمیت زیادی دارد.
به نقل از گروه صنعتی تجهیز توسعه تارتن:
زمانی که کود ورمی کمپوست وارد دستگاه سرند می شود تا عملیات جداسازی اتفاق بیفتد، لازم است رطوبت کود را به 30 درصد رسانده و بعد پس از آن عملیات تفکیک صورت پذیرد. ایجاد رطوبت مورد نیاز سبب می شود که تا عملیات جداسازی در سرند دوار به راحتی و آسانی صورت گیرد. از سرند دوار به منظور جداسازی کرم ها از کود برای به دست آوردن کود خالص استفاده می گردد.
در تجربههای رهگستر، بارها دیدهایم که همین نکته ساده چطور روی راندمان تأثیر میگذارد. در یکی از کارگاهها وقتی رطوبت کمتر از حد لازم بود، بخشی از مواد از توری عبور نمیکرد و نیاز به چند بار تکرار فرایند بود. اما با تنظیم رطوبت روی ۳۰ درصد، زمان سرند تقریباً نصف شد و کیفیت کود خروجی یکنواختتر گردید. این نمونه نشان میدهد که توجه به جزئیات کوچک، تفاوت بزرگی در بهرهوری ایجاد میکند.
سرند دوار چند طبقه
برای خطوطی که نیاز به دانهبندی در چند سطح دارند (مثلاً سه یا چهار سایز مختلف)، مدلهای چندطبقه استفاده میشوند. این سرندها دارای چند خروجی هستند و هر طبقه آن، یک اندازه خاص از مواد را جدا میکند. اگرچه این مدلها فضای بیشتری اشغال میکنند، اما سرعت و دقت فرآیند را بهطور قابل توجهی افزایش میدهند.
سرند دوار با طراحی سفارشی یا صنعتی سنگین
در پروژههایی با ظرفیت بالا یا شرایط خاص محیطی، سرندهایی با ابعاد بزرگتر یا ساختار تقویتشده تولید میشوند. این مدلها معمولاً سفارشیسازی شدهاند و استفاده از آنها در صنایعی مانند سیمان، پتروشیمی یا فلزات سنگین متداول است.
سرند دوار دست دوم
گاهی شرکتها برای کاهش هزینه اولیه بهدنبال خرید سرند دوار دست دوم هستند. در چنین حالتی، توجه به سلامت شاسی، وضعیت توریها، عملکرد یاتاقانها و یکنواختی حرکت چرخشی اهمیت زیادی دارد. هرچند مدل دست دوم میتواند از نظر اقتصادی مقرونبهصرفه باشد، اما انتخاب اشتباه، هزینههای نگهداری بالایی بهدنبال دارد.
نکات مهمی که در انتخاب سرند دوار باید در نظر بگیرید!
انتخاب سرند دوار فقط به بررسی ظرفیت و قیمت محدود نمیشود. اگر میخواهید دستگاهی متناسب با فرآیند شما عملکرد قابل قبول و طول عمر بالا داشته باشد، باید به مجموعهای از عوامل فنی و اجرایی دقت کنید. در ادامه، مهمترین نکاتی که باید هنگام خرید در نظر بگیرید را مرور میکنیم:
جنس و نوع توری سرند
بسته به نوع مواد ورودی، میزان سایش و میزان رطوبت، باید نوع توری بهدرستی انتخاب شود. برخی مواد نیاز به توریهای فولادی دارند و بعضی دیگر با توریهای ضدزنگ یا پلیاورتان بهتر کار میکنند. انتخاب درست توری نهتنها بازدهی را بالا میبرد، بلکه عمر مفید دستگاه را هم افزایش میدهد. در صورت نیاز به سفارش توری خاص، همکاری با یک کارخانه توری سرندی معتبر ضروری است.
زاویه استوانه و سرعت چرخش
میزان شیب استوانه و سرعت دوران آن باید متناسب با نوع ماده، وزن و دانهبندی مدنظر تنظیم شود. شیب بیشازحد یا سرعت بالا باعث عبور سریع و کاهش دقت در جداسازی میشود.
سهولت در سرویس و نگهداری
طراحی دستگاه باید بهگونهای باشد که باز و بسته کردن بخشهای متحرک یا تعویض توریها بدون نیاز به توقف طولانی انجام شود. در محیطهای پرگرد و غبار، این مسئله اهمیت بیشتری دارد.
مقایسه با سایر مدلها
در برخی خطوط، ممکن است انتخاب سرند دوار منطقی نباشد و مدلهای دیگر مانند سرندهای افقی مناسبتر باشند. اگر برایتان این سؤال مطرح است که سرند افقی دو محور چیست و چگونه کار میکند؟، پیشنهاد میشود حتماً عملکرد آن را نیز بررسی کرده و با نیاز خط خود تطبیق دهید.
تناسب ظرفیت دستگاه با کل خط تولید
اگر سرند توان خروجی کمتری نسبت به سایر بخشها داشته باشد، باعث ایجاد گلوگاه در خط میشود. ظرفیت سرند باید نهتنها با میزان ورودی، بلکه با سرعت پردازش سایر تجهیزات هماهنگ باشد.
جمعبندی؛ انتخاب دقیق سرند دوار، نقطه شروع یک فرآیند استاندارد
سرند دوار، فراتر از یک دستگاه غربالگری، بخشی از زیرساخت تولیدی شماست که اگر درست انتخاب شود، میتواند سرعت، دقت و پایداری خط را متحول کند. اما این انتخاب زمانی درست خواهد بود که بر پایه شناخت دقیق از نیاز فرآیند، شرایط محیطی، ظرفیت واقعی و نوع مواد ورودی باشد. در ره گستر، هدف ما فقط تأمین یک دستگاه نیست؛ بلکه ارائه راهحلی متناسب با واقعیت پروژههاست. راهحلی که بتواند با کمترین هزینه نگهداری، بالاترین بازده را برایتان تضمین کند. اگر میخواهید جریان تولید در مسیر درستی حرکت کند از همین نقطه شروع کنید؛ یعنی انتخاب درست سرند دوار.
سوالات متداول سرند دوار
تفاوت اصلی بین سرند دوار و سرند ویبرهای چیست؟
سرند ویبرهای با ارتعاش مکانیکی کار میکند و برای مواد خشک با حجم کم مناسبتر است در حالی که سرند دوار از حرکت چرخشی بهره میبرد و برای مواد مرطوب، حجیم یا چسبنده عملکرد بهتری دارد. همچنین مدل دوار استهلاک کمتری دارد.
چه زمانی نیاز به استفاده از سیستم شستوشو داخل سرند دوار داریم؟
وقتی مواد ورودی شامل خاک چسبنده، رطوبت بالا یا ذرات ریز و گلآلود باشند، استفاده از سیستم آبپاش داخلی کمک میکند تا توریها مسدود نشوند و تفکیک دقیقتری انجام شود.
چطور میتوان عمر مفید توری سرند دوار را افزایش داد؟
برای افزایش عمر توری، باید از جنس مناسب با نوع ماده (مثلاً فولاد ضدسایش یا استیل ضدزنگ) استفاده کرد از ورود سنگهای بزرگتر از ظرفیت خودداری کرد و نگهداری منظم شامل بازبینی، شستوشو و تعویض بهموقع انجام داد.